LAKTOZ İNTOLERANSI
Laktoz, birbirine bağlı iki molekül olan glukoz ve galaktozdan oluşan bir disakkariddir.
İnce bağırsakta mikrovillide yer alan laktaz enzimi bu laktozu parçalar (glukoz ve galaktoza). Sonra glukoz ve galaktoz, apikal membran tarafından özel bir membran taşıyıcısıyla( özel bir protein taşıyıcısı SGLTI ) barsak lümeninde absorbe edilir. SGLTI yardımıyla şekerler hücrelere girerler, galaktoz ve glikoz glukoza dönüşür.
Bu glukoz da GLUT2 taşıyıcısı tarafından kana absorbe edilir. İlginç olan şey şudur ki
galaktoz ve glikozun barsaktan hücrelere taşınması (Na+) sodyuma bağlıdır. Sodyum olmadan taşıyıcı glikoz ve galaktozu hücrelere taşıyamaz.
Eğer bağırsakta laktoz, laktaz denen enzim tarafından parçalanmazsa bu sefer başka şeyler tarafından parçalanır. Bunlar; mikroplar, bakteriler. Bu bakteri ve mikroplar laktozu farklı bir biçimde sindirirler. Oksidasyonla parçalarlar ve çok fazla gaz olur. Hasta her bardak sütten sonra gaz şikayetinden yakınır.
Laktoz İntoleransının 3 tipi vardır.
1.tip Primer Laktoz İntoleransı ;
Laktaz üretimi için sorumlu olan gene sessizdir. Genellikle yetişkinlerde görülür. Yetişkinlerin çoğunda bu gen kaybı vardır. Çünkü laktoz sütün bir markeridir. Süt de bebekler içindir. Yetişkinlerin süte değil, süt ürünlerine ihtiyacı vardır. Tüm fermente ürünler, kefir, ayran, yoğurt çok faydalıdır.
2.tip laktoz intoleransı; kısa süreli laktoz intoleransı.
Bağırsaktaki bir hasardan kaynaklanır. Patojenik bir bakteri, parazitler, antibiyotikler ve pestisitler, toksik metaller tarafından olan inhibasyon sebep olabilir.
3. tip laktoz intoleransı; inborn ( doğuştan gelen laktoz intoleransı)
Bu doğumdan hemen sonra kendini gösterir. Çok az görülen otosomal, resesif bir hastalıktır. Bu kişilerde laktaz sentezinden sorumlu olan hem genler, hem kromozomlar eksiktir.
Aşırı diyare, mide ağrısı, kusma, bulantı,sekonder hepatit gibi ciddi durumlara sebep olabilir.
Anne sütü dahil laktoz içeren tüm sütlerle beslenen bu kişilerde ileride canalicular acidosis, lactosuria ve katarakt gelişebilir.
Laktoz evrensel bir şekerdir ve tüm sütlerde bulunur.
1. grup laktoz intoleransında vücudun laktoz üretebilme yeteneği vardır ama yetersizdir.
3. grupta ise hiç yoktur. 3.gruptaki bu bebeğin kısa zaman sonraki nörolojik gelişimi de yavaşlayacaktır. Laktozsuz süt ile beslenirse ancak 6 ay sonra bir miktar laktaz içeren bakterilere kavuşabilir ve azar azar normal süt alabilir.
Laktoz intoleransının görüldüğü yetişkinlerdeki semptomlar;
-şişme
-mide bulantısı
-karın ağrısı
-kusma
-diyare
-kilo kaybı
Hasta,süt, krema, peynir, dondurma, yağ, çikolata, süzme peynir tüketirse daha kötü olur. Ekşi yoğurt ise fermente olmuş demektir ve tüketilebilinir.
Bu durumdaki hastalar kullandıkları ilaçların prospektüsünü de okumalıdırlar. Laktoz içeren ilaçlar onlar için uygun değildir.